Bobin, bir iletken telin yan yana veya üst üste sarılması ile tasarlanan devre elemanıdır. İndüktör olarak bilinen devre elemanı iletken bir telin etrafına sarılmasıyla oluşturulur. Bobinlerin sarıldığı bölüme karkas ya da makara, iletken makara üzerinde bir tur yapmasına ise ise tur ya da sarım denir. Bobin sarım işleminde genellikle üzeri vernikli izoleli bakır tel tercih edilir. Bobin hakkında merak ettiğiniz tüm detayları bu yazının devamında bulabilirsiniz.
Bobin kullanım amacı genel olarak elektrik enerjisini depolama diye açıklanabilir. Depolanan enerji bobin sayesinde devreye seviyeli bir şekilde aktarılır. Bu işlem elektrik akımının seviyelendirilmesini ve devreler için en ideal duruma getirilmesine yardımcı olur. Bobinler aynı zamanda elektrik enerjisinin voltajını da yükseltebilen özelliğe sahiptir.
İndüktör çalışma prensibi oldukça basittir. Mantık olarak üzerinden akım geçen her iletken tel manyetik alan yaratır. Bobinin temel görevi ise elektrik akımı değişimine karşı direnç sağlamaktır. Bobinin gösterdiği bu dirence indüktans adı verilir. Bobine AC akım uygulandığı zaman akımın yönü değiştiği için bobin etrafında manyetik alan oluşur. Oluşan manyetik alan akıma karşı ek bir direnç gösterir. Böylece AC devrelerde bobinin akıma gösterdiği direnç artış gösterir. DC devrelerde ise bobinin akıma karşı sağladığı direnç, yalnızca bobinin üretildiği metalden kaynaklanan omik bir dirençtir.
Bobin ölçümünde bazı özel materyaller kullanılır. Bobinlerin endüktans değerini ölçmek için “L metre” ya da “LCR metre” adı verilen özel aletler kullanılır. Bobinde herhangi bir kopukluk tespiti için ise “Avometre” denilen alet kullanılır. İdeal bobin devresi dirençleri, “Uluslararası IEC 62271-100” standardında belirtilmiştir. Bu standarta göre; bobin devresi direnç değeri 10 küsür ile 100 küsür Ω arasında olmalıdır.
Bobinler işlevsel özellikleri ve kullanım alanlarına göre farklı çeşitlere sahiptir. Bu çeşitler kullanıcıların çeşitli ihtiyaçlarını karşılar. Bobin çeşitleri şu şekilde sıralanabilir:
Hava nüveli bobinler, yüksek frekanslı devreler için tercih edilir. Devreye bağlı olan hava nüveli bobinlerin indüktans değerleri el yardımı ile değiştirilebilir. Bu değişim devrenin çalışmasını olumsuz şekilde etkileyebilir. Bu sebeple hava nüveli bobinleri korumak amacıyla üzerine silikon benzeri maddeler kaplanabilir.
Ferrit nüveli bobinlerde bulunan nüve; nikel, demir, kobalt, bakır, alüminyum gibi bazı katkı maddelerinin bir araya getirilmesi ile üretilir. Bu bobin türü genellikle bobin sarımları arasındaki kaçak kapasiteyi azaltan petek sargı tasarımına sahiptir. Ferrit nüveli bobinler genel olarak indüktans değerini arttırır.
Diğer adı şok bobini olan demir nüveli bobinler, genel olarak filtreleme ve ses frekans devrelerinde tercih edilir. Bu bobinlerin nüvesi adından da belli olacağı gibi demir malzemeden elde edilir.
Sac nüveli bobinlerin birer yüzleri sac malzeme kullanılarak tasarlanır. Sac malzeme transformatör, balast, AC motor, kontaktör gibi devrelerde fuko akımlarının etkisini azaltmaya yardımcı olur.
Nüvesi hareketli bobinlerde, nüvenin hareketi ile bobinin manyetik alanı değişir. Buna bağlı olarak bobinin indüktans değeri de değişir.
Vayometre olarak da bilinen sargı ayarlı bobinlerde, üzerine sürtünen bir tırnak yardımı ile bobinin değeri ayarlanabilir.
Kademeli bobinler, farklı indüktanslar yaratmak için kullanılır. Bunun için bobinden alınan uçların çok konumlu bir anahtara bağlanması gerekir.
Bobin sembolü, “B” olarak karşımıza çıkar. Bobin birimi Henry, “H” harfiyle, simgesi ise “L” harfiyle belirtilir. Bir bobinin üzerinden elektrik akımı geçtiğinde manyetik alanı hesaplamak için özel bir formül kullanılır. Bobin manyetik alan formülü şu şekildedir:
B: µ x n x l
Bobin formülü içerisinde bulunan harfler ise şunları temsil eder:
Bobin fiyatları, bazı kriterlere göre değişkenlik gösterebilir. Bobin fiyatlarını etkileyen unsurlar arasında bobinin türü, tedarikçi firma, bobin kalitesi gibi detaylar yer alır. Her bütçeye uygun elektrik bobini modellerini Empa Store online mağazada bulabilirsiniz. Empa Store elektronik sektöründeki kaliteli hizmeti ve geniş ürün yelpazesiyle kullanıcıların ihtiyaçlarını en iyi şekilde karşılar. Siz de Empa Store online mağazada yer alan bobin modellerini inceleyerek, ihtiyacınıza ve bütçenize uygun olanları satın alabilirsiniz.